درس دوازدهم : فضیلت آراستگی
هدف کلی : شناخت آراستگی ظاهری همراه با عفاف در اسلام و گرایش به این آراستگی و عفاف و ارزش آن .
کلمات کلیدی:
آراستگی
عفاف
عزت نفس
ظاهر و باطن
نیاز به مقبولیت
پیام های اصلی درس :
1. اسلام بر پاکیزگی و آراستگی تاکید می کند .
2. آراستگی هنگام عبادت و آراستگی در خانه نیز مورد تاکید اسلام است .
3. میان آراستگی ظاهر و آراستگی باطن ارتباط وجود دارد .
4. عفاف یک حالت روحی و فضیلت اخلاقی است .
5. زن کانون عفاف خانواده و توجه به عفاف برای او ارزشمند تر است .
6. عزت در مقابل حقارت و ذلت قرار دارد .
7. نیاز به مقبولیت با آراستگی ارتباط دارد .
8. انسان صاحب عزت نمی کوشد که با ایجاد تغییرات ظاهری ، توجه دیگران را به خود جلب کند .
1. رسول خدا ( ص) می فرماید : خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد .
2. از نظر امام صادق (ع) دو رکعت نماز که با بوی خوش گزارده شود از هفتاد رکعت نماز بدون بوی خوش بهتر است .
3. آراستگی اختصاص به زمان حضور در اجتماعات و معاشرت ها ندارد . بلکه این توصیه برای حضور در خانواده ، و از آن مهم تر ، برای وقت عبادت است . استفاده از عطر ، شانه زدن موها ، پوشیدن لباس روشن و کاملا تمیز و پاک بودن بدن ، از توصیه های مهم آنان هنگام عبادت است . با توجه به تکرار دائمی نماز در شبانه روز ، این آراستگی و پاکی در طول روز حفظ می شود و زندگی را پاک و با صفا می کند .
4. بیشترین توصیه به آراستگی برای وقت عبادت است .
5. توصیه های پیشوایان دین برای آراستگی هنگام عبادت : - استفاده از عطر – شانه زدن موها – پوشیدن لباس کاملا تمیز و روشن – پاک بودن بدن
6. ظاهر هرکس تجلی درون اوست و اندیشه ها ، اخلاق و روحیات ، اعمال و ظواهر را می سازند و شکل می دهند . از سوی دیگر ، رفتارهای ظاهری نیز به تدریج بر باطن انسان تاثیر می گذارد و روحیه ی فرد را تغییر می دهد . شما می توانید نمونه های فراوانی بیابید که چگونه برخی اعمال ، سبب تغییر اخلاق و حتی طرز تفکر افراد شده است .
7. عفاف یک حالت روحی و فضیلت اخلاقی است که سبب می شود انسان اندام ظاهری خود را وسیله ی خودنمایی و جلب توجه دیگران قرار ندهد و دگیران نتوانند از او هیچ گونه سوء استفاده ای کنند
8. انسان عفیف حیا دارد که دیگران به جهت بدنش به او توجه کنند و به تحسین و تمجید وی بپردازند . او در وجود خود ارزش های والاتری می یابد که می تواند تحسین و احترام دیگران را برانگیزد .
9. انسان عفیف ، آراسته است اما آراستگی او به گونه ای است که جسم او وسیله ی جلب توجه دیگران قرار نمی گیرد . او خود را بزرگ تر از آن می یباد که دیگران او را به عنوان یک ابزار نگاه کنند . به همان اندازه که رشته های عفاف در روح انسان ضعیف می شود ، نوع آراستگی به خصوص آراستگی در پوشش تغییر می کند و پوشش جنبه ی خودنمایی پیدا می کند . اما هر اندازه که این رشته مستحکم شود ، پوشش و آراستگی ظاهری جلوه گاه زیبایی های روح و شخصیت متعالی انسان می گردد .
10. همان طور که اگر کسی به کمال علم زیبنده شد ، نباید علمش را ابزار دست قدرتمندان ستم پیشه کند ، موهبت زیبایی نیز نباید در خدمت هوسرانان قرار گیرد و همان گونه که اگر انسان از علم خود به درستی استفاده نکند ، به جای رستگاری ، شقاوت نصیبش می شود ، عرضه ی نابجای زیبایی ها ، به جای گرمی بخشیدن به کانون خانواده ، « عفت » و « حیا » را از بین می برد و این دو گوهر مقدس را از او می گیرد و خانواده را نیز نابود می کند .
11. وقتی می گویند کسی دارای « عزت نفس» است ، بدان معناست که وی عظمت و صلابتی در خود احساس می کند که موجب می شود حقارت و پستی را نپذیرد و تن به شکست و زبونی ندهد . بزرگ ترین شکست نیز شکست روحی و معنوی است . چه بسا انسان هایی در جنگ ظاهری شکست بخورند و کشته شوند اما روح بلندشان پیروز و عزیز باقی بماند . به همین جهت است که انسان عزتمند ، عفیف هم هست ؛ یعنی ، عزتمندی او نمی گذارد به گونه ای خودنمایی کند که سرانجام آن تحقیر در جامعه باشد یا وسیله ی جلب توجه نگاه های آلوده قرار گیرد .
اندیشه و تحقیق
1. پیام های اصلی درس را به ترتیب ، در چند بند تنظیم کنید .
- یکی از برنامه های ارزشمند زندگی انسان حضور عزتمند ، عفیف و آراسته در اجتماع است .
- اسلام تاکید فراوانی بر چنین حضوری دارد چون این آراستگی و زیبایی ظاهر و باطن است .
- توصیه ی پیشوایان به آراستگی شامل حضور در اجتماعات و معاشرت ها ، هنگام حضور در خانواده و از همه مهم تر هنگام عبادت است .
- باید میان ظاهر و باطن در آراستگی تناسب وجود داشته باشد .
- بین آراستگی ظاهری و عفاف و عزتمندی تناسب وجود دارد .
- آراستگی با نیاز به مقبولیت رابطه دارد .
- میان آراستگی ظاهر و آراستگی باطن ارتباط وجود دارد .
- عفاف با نوع آراستگی مرتبط است .
- عزت با نوع آراستگی ارتباط دارد
- عفاف یکی از عوامل مهم حفظ بنیان خانواده است .
- نیاز به مقبولیت نزد دیگران از نیازهای فطری انسانی است و باید الگوهایی مثبت و مناسب برای رفع این نیاز وجود داشته باشد .
2. چه تفاوتی میان آراستگی و خودنمایی است ؟
انسان عفیف آراسته است ، به گونه ای که جسم او وسیله ی جلب توجه دیگران قرار نمی گیرد اما هر قدر رشته های عفاف در روح انسان ضعیف شود نوع آراستگی به خصوص آراستگی در پوشش تغییر می کند و جنبه ی خودنمایی پیدا می کند .
اما یکی از مهم ترین تفاوت ها کوچکی نفس در خودنمایی و سلامت نفس در آراستگی است .
3. چگونه با خودنمایی عزت نفس آدمی لکه دار می شود ؟
عزت نفس در مقابل حقارت و ذلت قرار می گیرد ، خودنمایی باعث حقارت و ذلت است که به تحقیر فرد در جامعه منجر می شود چون وسیله ی جلب توجه نگاه های آلوده قرار می گیرد .
خود آزمایی :
1. نقطه ی مقابل عزت ................... است .
ج ) حقارت و ذلت
2. .................. کانون عفاف در خانواده است .
ج ) زن
3. عفاف چیست ؟
ج ) عفاف یک حالت روحی و فضیلت اخلاقی است که سبب می شود انسان اندام ظاهری خود را وسیله ی خودنمایی و جلب توجه دیگران قرار ندهد و دگیران نتوانند از او هیچ گونه سوء استفاده ای کنند
4. رابطه ی ظاهر و باطن را توضیح دهید .
ج ) ظاهر هرکس تجلی درون اوست و اندیشه ها ، اخلاق و روحیات ، اعمال و ظواهر را می سازند و شکل می دهند . از سوی دیگر ، رفتارهای ظاهری نیز به تدریج بر باطن انسان تاثیر می گذارد و روحیه ی فرد را تغییر می دهد . شما می توانید نمونه های فراوانی بیابید که چگونه برخی اعمال ، سبب تغییر اخلاق و حتی طرز تفکر افراد شده است .
5. چه رابطه ای میان عفت و آراستگی وجود دارد ؟
ج ) انسان عفیف حیا دارد که دیگران به جهت بدنش به او توجه کنند و به تحسین و تمجید وی بپردازند . او در وجود خود ارزش های والاتری می یابد که می تواند تحسین و احترام دیگران را برانگیزد .
خسته نباشید!
تووووووووووووووووووووووووووووووووووووووپ